NESTOR LAKOBA’NIN ÖLDÜRÜLMESİ

25 Kasım – 5 Aralık tarihleri ​​arasında Nestor Lakoba VIII. Olağanüstü Sovyetler Kongresi’ne katıldı. Bir süre Moskova’da kaldıktan sonra Abhazya’ya döner. Birkaç gün sonra, parti üyelerinin bir toplantısı için acilen Tiflis’e davet edilince 26 Aralık akşamı yola çıktı ve Tiflis’teki “Orient” Oteli’ne yerleşti. 27 Aralık sabahında Lakoba ile Beria görişmesinde tartışma yaşanır; sonrasında oteldeki odasına geri döner. Akşam Beria’nın annesi arar ve Lakoba’yı akşam yemeğine davet eder. Daha sonra Lakoba, Beria ve eşiyle birlikte tiyatroya gider. Tiyatro salonunda Lakoba kendini kötü hissetmeye başlayınca birinci perdeden sonra salonu terk ederek, otele döner ama bir müddet sonra ağırlaşarak hayatını kaybeder.

Tiflis Hükümeti’nce yapılan açıklamada, “28 Aralık 1936 sabah saat 4.20’de Tiflis’te Abhazya ÖSSC MYK Başkanı N.A. Lakoba’nın kalp yetmezliğinden hayatını kaybettiği” belirtilir. Aynı gün Tiflis’te veda töreni düzenlenir ve naaşı akşam trenle Sohum’a gönderilir.
Kalp yetmezliği olarak açıklanan olayda aslında Beria, Lakoba’nın yemeğine zehir koydurarak öldürmüştür. Vefat ettiği gün onunla birlikte olan, 1933 yılından beri Lakoba’nın şoförü- koruması görevinde bulunan Davlet Kandalya’nın belirttiği üzere, “27 Aralıkta davet ettiler. Kendisini oraya götürdüm. Bana, “Otele git. Aramamı bekle” dedi. Otele döndüm, uzun süre arama olmadı. Çok geç olmuştu. Aniden Lakoba’yı taşıyarak üstü-başı çamur vaziyette getirdiler. Lakoba’yı çarşaflarla sildim, üstünü değiştirdim. Gözlerini açtı, eliyle işaret etti. Yanına yaklaştım. Bana katilinin ismini fısıldadı.Lakoba, Davlet Kandalya’ya kendisini Beria’nın zehirlediğini söylemiştir… Lakoba’nın naaşı Sohum’a 1 Ocak 1937’de getirilir. Tiflis’teki ilk otopside tüm
iç organların çıkartıldığı belirtilmektedir. Lakoba’nın özel doktoru Ivan Semerciev’in otopsi sonrası potasyum siyanürle zehirlendiği sonucuna vardığı bilinmektedir.

Lakoba’ya Sohum’da onbinlerce kişinin toplandığı cenaze töreni düzenlenir.
Naaşı mumyalanır ve Botanik bahçede özel olarak tesis edilen mozoleye yerleştirilir. Bir süre sonra Lakoba “halk düşmanı” ilan edilir. 1929 yılımda L. Troçki’nin Sohum’dan Türkiye’ye kaçmasına yardım etmekle suçlanır.

“SIRŞİYT-BENİ ÖLDÜRDÜLER!”

Aynı zamanda koruma görevinin de olduğunu sonradan öğrendiğim Nestor’un şoförünün sonradan anlattıklarına göre, Tiflis’te Lakoba ile Beria arasında çok sert tartışmalar geçmiş. Öyle ki Nestor otele döndüğünde bile sakinleşmemiş. Bir ara şoförünü çağırtarak bir adım ve bir an bile kendisinden ayrılmamasını ister. Lakoba
tam biraz sakinleşip gazetelere göz atarken, çalan telefonu isteksizce kaldırır. Karşıdaki ses. Beria’nın annesi Marta Bisaryanovna’ya aittir: “Nestor! Çok rica ediyorum öğlen yemeğine bize gel. Sana tam istediğin şekilde alabalık kızarttım. Lütfen kırma beni!” diyordu. Nestor’un daveti nazikçe reddederek telefonu kapattıktan sonra, şoförü onun kısık bir sesle, “Canınız cehenneme!” diye öfkesini dışa vurduğuna şahit olacaktır. Aradan biraz zaman geçtikten sonra kapı çalar, açtıklarında bu kez karşılarında gözü yaşlı Nina (Beria’nın eşi) durmaktadır. Nina mutlaka eve yemeğe gelmesi için israr eder. “Lavrenti ile makam odalarınızdaki tartışmaları özel hayatımıza sokmayın” diye bin bir ricayla yemeğe buyurması için adeta yalvarır. Nestor sonuçta çaresiz kalır ve Beria’nın eşini kıramaz. Evde mükellef bir sofra hazırlanmıştır; ancak Nestor hem moralsiz, hem de iştahsız olduğundan bir lokma bile boğazından geçmez. Sonunda yine Nina’nın ısrarlarına dayanamayarak alabalıktan bir parça yer ve bir yudum
konyak içer. Kısa bir süre sonra Nestor’un başı dönmeye başlar. Kendisini son derece kötü hissetmektedir. Hemen izin isteyip aracına döndüğünde, şoförüne Abhazca olarak “sırşiyt!” “beni öldürdüler!” diye seslenir. Otele dönen Nestor tam toparlanıp çıkmak üzereyken Beria arar: “Yeni sahnelenecek olan bir operayı birlikte izleyeceğiz, mutlaka bekliyorum!” der. Gitmemek olmazdı. Nestor o durumdayken bu davete katılır. Verilen arada Beria, Nestor’u birer kadeh konyak içmeye davet eder ve Lakoba kadehinden bir yudum aldıktan hemen sonra olduğu yere yığılır. Nedense önce oteline, daha sonra hastaneye götürülür. Bu andan itibaren Nestor ile Beria’nın özel doktoru ilgilenir ve korumasına tüm kapılar sıkı sıkıya kapatılır. Gece Nestor’un öldüğü açıklanır. Şoför tüm bunları gözyaşları ile anlatmaktadır…

SELÇUK SIMSIM – ABAZALARIN POLİTİK TARİHİ S:317-320