Abhazların Ev İnançları

Abhazlar, ev inşaatı için yerin “uğurlu” olmasına çok dikkat ederlerdi. Genelde yüksek bir yerde olan kuru bir alan seçerlerdi. Ayrıca yakınında su kaynağının olmasına da önem verirlerdi. Acara Abhazları, evin hem su kaynağına hem de yollara yakın olmasına dikkat ederlerdi. Issız yerlerin “uğursuz” olduğunu, orada cinlerin yaşadığını düşünüp bu tür alanlarda asla ev yapmazlardı. Türkiye’de yaşayan Abhazlar da, memleketlerindeki gibi ev inşaatı ile ilgili inançlarını yitirmediler ve evin yakınında su kaynağı ile ormanın olması gerektiğini düşünürlerdi.

Çocukların oyun için seçtikleri alanlar uğurlu sayılırdı. Ev için uğurlu yer seçmenin diğer yöntemleri de vardı: Seçilen yerin her köşesine birer yumurta koyarlardı ve bir gün sonra geri geldiklerinde yumurtalar yenmemiş olduğunda o yeri uğurlu ilan ederlerdi. Başka bir Abhaz inancına göre inşaat yerine ters çevrilmiş toprak kase  konulur, sabaha doğru kenarları kuru olursa o yer ev için uygun olurdu. Ayrıca gece, dolu su sürahisi konulur, sabaha karşı hala dolu olduğunda o yer de uğurlu sayılırdı.

“Uğurlu” yer seçildikten sonra ev ile bahçesi için dua edilirdi. Bahçenin her köşesine yumurta, para, kömür, çivi (bazen tuz) gömülürdü. Dua eden kadın, bu andan itibaren evle bahçesinin “satılmış” olduğunu belirtir, Tanrı’nın bu evin ailesini korumasını dilerdi.

Bu ritüeller bittikten sonra inşaat alanında dualar okunurdu. İnşa edilecek evin her köşesine yumurta, ekşimiş süt, kömür, çivi, tuz gömülürdü. Ayrıca bir horoz kesilirdi ve onun kanı her köşeye dökülürdü. Bunu yaparken evin “satılmış” olduğunu belirten sözlerini söylerlerdi. Tüm bu ritüellerden sonra evin inşaatına başlatılırdı.

İnşaat bitince de Abhazlar dua okurlardı. Ritüelin düzeni şöyleydi: bir yumurtanın her tarafını kömürle boyarlardı, ekşimiş süt ile bal sulandırırlardı, ve bütün bunları evin ortasında gömerlerdi. Odanın ortasında yuvarlak masayı koyarlardı; masanın üstüne haşlanmış horoz, kaşarlı gözleme konulurdu. Dua eden kadın evin “satılmış” olduğunu tekrar söylerdi.

Ev yerinin yanlış seçildiğinde aile başka yere taşınırdı. Evlerinin “uğursuz” yerde yapıldıklarını sanan ve evlerini terkeden birkaç aileyi bizzat tanıyorum. Bir aile, toplam 3 evi değiştirdi. Onlara göre son taşındıkları ev çok uğurlu çıktı ve bu evde hala oturmaya devam ediyorlar.

Evin yerini seçmeden önce ev sahibi, kesilen her orman ağacının yerine meyve ağacını dikeceğini, yerde kovulan orman hayvanları ile kuşların yerine ev hayvanlarına yuva vereceğine ant içerdi. Bugün de bu geleneği takip eden aileler Abhazya’da ve Türkiye’de görülmektedir.

Kaynak:

Diana Ahba,
“Abazaların Ülkesi” için özel